De Nederlandse zorgsector draait vanzelfsprekend om mensen. Voor mensen. Door mensen. Maar ook de financiële kant van het verhaal moet niet worden vergeten. De waarheid is dat dit wél is gebeurd en dat de zorgsector daardoor nu financieel gezien doodziek is. De zorgsector kan in bepaalde opzichten weleens een voorbeeld nemen aan de bancaire sector, om weer in control te komen.

De patiënt heeft minder vertrouwen in de zorg (aldus Radar), honderden miljoenen extra voor meer personeel in de zorg (volgens de NOS), de slag om minder regels in de zorg moet nog beginnen (aldus NRC): de zorg domineerde ook de afgelopen maand de Nederlandse media. Het is een heet hangijzer, waar veel mensen van afhankelijk zijn – of gaan worden – maar waar het lang niet altijd even goed mee gaat. Een zorgwekkende situatie inderdaad.

Om met een positieve noot te beginnen: de besturen van de zorginstellingen hebben het beste met u voor. Wat zij het belangrijkste vinden, is dat mensen die een zorgbehoefte hebben, op een adequate manier worden geholpen. Zoveel mogelijk handen aan het bed, om zoveel mogelijk mensen te helpen: daar is het hen jarenlang om te doen geweest. Vanuit het historische perspectief dat Peter Weda onlangs schetste op Financials van Morgen valt te begrijpen dat het overgrote deel van het budget van zorginstellingen richting de zorgverleners is gegaan. Maar, zoals Weda ook al aangaf, “de wal lijkt het schip te keren”.

Out of control
De druk op de zorgsector is moordend: er is, zoals hierboven al voorbijkwam, een schreeuwend tekort aan zorgpersoneel. En dit wordt op de langere termijn niet minder nijpend, gezien de ‘dubbele vergrijzing’ (met een toenemend aantal mensen die een steeds grote zorgbehoefte hebben).

In de nabije toekomst gaan steeds meer mensen een beroep doen op zorginstellingen: zeker de VVT-instellingen (Verpleging, Verzorging en Thuiszorg) gaan het nog drukker krijgen dan ze het nu al hebben. Maar uitbreidingsmogelijkheden zijn beperkt. De potjes – die daar oorspronkelijk voor werden aangehouden – zijn leeg. Het overgrote deel van dit budget is niet bewaard gebleven voor bijvoorbeeld vastgoedontwikkeling, maar ging naar dat wat de zorgbestuurders – vanzelfsprekend – erg belangrijk vinden: de handjes aan het bed.

Meer en meer sijpelen berichten naar buiten die bevestigen wat al werd gevreesd: de zorgsector is compleet out of control. Onder meer Follow The Money berichtte hier in 2015 al over en signalen die ons het afgelopen jaar bereikten zijn allesbehalve geruststellend te noemen. Aan de zorginstellingen de taak om weer in control te komen. Door meer met een finance-blik naar hun organisatie te kijken en niet alle cijfers te herleiden tot de eerdergenoemde handjes aan het bed.

In control
De zorg kan wat dat betreft een voorbeeld nemen aan de banksector, die vandaag de dag wél lean is én bijzonder procesmatig werkt. Iets waar het in de zorg, ook binnen VVT-instellingen, aan ontbreekt. Terwijl de zorgsector zelfs de primaire processen maar met moeite op orde krijgt en houdt – onder meer door het decentraliseren van overheidstaken – wordt finance er nog maar een beetje bij gedaan. En dat moet veranderen, willen we over tien jaar nog steeds kunnen beschikken over passende zorgverlening, binnen moderne zorgcentra, aangeboden door voldoende geschoold personeel. De zorg is aan zet: de financiële wereld staat voor hen klaar, met raad én daad.

Michel Strikker is directeur van FBD Bankmensen