Tijdens het uitvoeren van zijn afstudeeronderzoek bij de politie kwam Frank van Dragt al weleens in aanraking met termen als Customer Due Diligence (CDD) en Know Your Customer (KYC). Inmiddels is hij, na het versnelde CDD-opleidingstraject via FBD en het UWV, aan het werk bij Rabobank Enschede-Haaksbergen. We spreken Van Dragt over de compliance-training die hij volgde en hoe dit zich vertaalt in de dagelijkse praktijk.

Het was een hectisch jaar, tussen april 2018 en 2019. Niet alleen voerde Frank van Dragt in deze periode, in het kader van zijn afstuderen, een uitgebreid onderzoek uit bij de Politie Oost-Nederland. Van Dragt werd ook nog eens vader én had een bijbaan waar hij nog behoorlijk wat uren aan besteedde. “Al met al waren dit werkweken van zeventig tot tachtig uur. Er bleef eigenlijk maar weinig tijd over om te genieten van het feit dat ik vader was geworden.” Gelijktijdig met zijn afstuderen, als student Bedrijfskunde aan Hogeschool Saxion, liep zijn bijbaan ten einde. Plots was er voor Van Dragt wél eventjes tijd en ruimte om van het prille vaderschap te genieten. Van Dragt: “Maar na drie maanden begon het toch wel weer te kriebelen hoor.”

Van Dragt werd via uitkeringsinstantie UWV op het CDD/KYC-opleidingstraject gewezen. Tijdens vijf intensieve trainingsdagen en de nodige uren zelfstudie worden kandidaten gedurende dit traject klaargestoomd om als CDD/KYC-analist bij één van de Nederlandse grootbanken aan de slag te gaan. Gezien zijn studie en ervaring bij de politie, kon Van Dragt het voortraject van eerste selecties en speeddates overslaan en direct met de compliance-opleiding beginnen. Helemaal nieuw waren termen als ‘Customer Due Diligence’ en ‘Know Your Customer’ niet. “Ook bij de politie werd hier weleens over gepraat, maar wat het concreet inhield, was wél nieuw voor me.”

Gedurende de vijf dagen trainingsdagen, samengesteld door financieel opleidingsinstituut Duker & Baelemans, kwamen alle aspecten binnen het werkveld van een CDD/KYC-analist aan bod. Van Dragt: “Wat de risico’s zijn, hoe je die kunt herkennen en hoe je daarmee omgaat. We leerden bijvoorbeeld ook om specifieke gesprekstechnieken te hanteren: hoe start je nou een dialoog met zo’n ondernemer? Want ze staan heus niet allemaal te springen om met je te praten hoor. Is ook niet zo raar, als je al dertig jaar de dingen doet zoals je ze altijd hebt gedaan en ineens moet je zaken uit gaan leggen.” Na het afronden van het CDD-opleidingstraject kon Van Dragt direct aan de slag bij Rabobank Enschede-Haaksbergen.

Complex

Wat tijdens de CDD/KYC-training al naar voren kwam en nu ook in de praktijk wel blijkt: integriteitsonderzoeken kúnnen complexe materie zijn. “Het is best ingewikkeld: wie doet nou daadwerkelijk wat hij of zij beweert te doen? Als je met een klant hierover in gesprek gaat, moet je wel voldoende achtergrondinformatie hebben. En al heb je dat, dan nog moet je vaak op basis van zo’n gesprek besluiten of je een dossier afsluit of niet.” Waarmee Van Dragt niet bedoelt dat iemand onbetrouwbaar is. “Het gaat veel meer om besef. Je kunt bijvoorbeeld een autohandelaar wel uitleggen dat het aannemen van grote hoeveelheden contant geld risico’s met zich meebrengt. Dat de kans bestaat dat je hiermee crimineel kapitaal witwast. Maar als de autohandelaar dan aangeeft dat hij of zij zich daar bewust van is, dan moet je daar maar op vertrouwen.”

Juist deze combinatie van analyse – van klant- en transactiegegevens – en het in gesprek gaan met ondernemers is wat Van Dragt zo leuk vindt aan zijn werkzaamheden als CDD/KYC-analist. “Ik vind het tof om in contact te staan met klanten, hoewel het analytische aspect van mijn werkzaamheden wel flink de overhand heeft hoor. Ik denk dat 95 procent van mijn dagelijkse werkzaamheden bestaat uit analyses uitvoeren en vijf procent uit klantcontact.”

Dekt de lading

Op de vraag of de opleiding van FBD en het UWV de lading ook echt dekte, antwoordt Van Dragt instemmend. “Je leert alle theoretische en praktische aspecten die van toepassing zijn, dus in dat opzicht vind ik dat wel ja. Wat je vooral ziet, is dat banken nog aan het zoeken zijn naar een uniforme aanpak van witwassen. Tijdens de opleiding schoven er verschillende medewerkers uit de bankwereld aan en wat je toen merkte is dat banken het op detailniveau nog verschillend aanpakken. In grote lijnen zijn ze het er echter wel over eens hoe men een degelijk integriteitsonderzoek uit moet voeren.”

Maar wanneer je genoeg onderzoek uit hebt gevoerd? Dat is lastig te bepalen. “Anderzijds: maak ook weer niet van een mug een olifant. Als jij als analist kunt beargumenteren dat een klant voldoende is onderzocht, moet je het dossier ook af kunnen sluiten. Mocht er op een later moment wél aanleiding bestaan om dieper te graven, bijvoorbeeld omdat iemand in een negatief nieuwsbericht wordt aangehaald, dan moet je daar tegen die tijd toch weer opnieuw naar kijken.”

Van Dragt beseft zich inmiddels veel beter wat voor risico’s ondernemers lopen. “Bewust én onbewust. De training van FBD en het UWV heeft echt mijn bewustzijn vergroot. Er zijn specifieke branches waarbinnen veel onduidelijke activiteiten plaatsvinden: daar moet je niet te gemakkelijk over denken.” De valkuil waar velen intrappen en waar criminelen ruimschoots van profiteren. Aan Van Dragt en zijn mede-analisten om precies deze transacties er tussenuit te pikken.