De gezondheidszorg in Nederland loopt tegen huizenhoge muren aan: de zorgkosten rijzen de pan uit en geschikt personeel wordt steeds schaarser. Veranderingen en de daarbij horende innovaties zijn noodzakelijk maar geen doel op zichzelf: een transformatie van een systeem gericht op ziekte naar een systeem dat zicht richt op gezondheid kan de sector toekomstbestendig maken. Aan het woord: Philip J. Idenburg, managing partner bij adviesorganisatie BeBright.

Zoals in de financiële sector de klant ‘centraal staat’ sinds de recente crisis, geldt dit in de zorgsector voor de patiënt. Het moet dus niet zo zijn dat de patiënt zich schikt naar de zorgverlener en -instelling: in tegenstelling zelfs! Maar hoe richt je je zorgorganisatie dan zo in dat aan de behoeften van de patiënt kan worden voldaan, zonder dat dit ten koste gaat van de zorgkwaliteit én met het oog op de (krimpende) budgetten? Adviesbureau BeBright, dat zich inzet om de vitaliteit van organisaties en de samenleving te versterken, heeft samen met verschillende strategische partners een transformatiemodel ontwikkeld dat aan juist die vragen tegemoet komt. Philip Idenburg, managing partner bij BeBright: “Innovaties zijn noodzakelijk om deze transformatie vorm te geven, maar we zien ze niet als doelen op zich, maar juist als enabler om het uiteindelijke doel – een succesvolle transformatie dus – te bereiken.”

Het door BeBright ontwikkelde gedachtegoed is terug te vinden in de publicatie ‘Diagnose Transformatie’ en kijkt allereerst naar de succesfactoren van andere transformaties. Idenburg: “Want hoe kan het zijn dat een transformatie op de ene plek wel succesvol wordt doorlopen en binnen andere organisaties überhaupt niet van de grond komt?” Na uitgebreid internationaal onderzoek werden overeenkomsten en verschillen tussen de diverse transformatiepogingen gepubliceerd, onder de boektitel ‘Diagnose Transformatie – Een toolkit voor grensverleggers in de zorg’. “Het gedachtegoed in dit boek biedt eenieder die het voortouw neemt om met transformatie in de zorg aan de slag te gaan, een stevige steun in de rug”, aldus Idenburg. Allereerst door de huidige situatie te schetsen (zorgkosten die een halt toe worden geroepen, maar tegelijkertijd een zorgvraag die steeds verder toeneemt) en vervolgens te analyseren: welke aspecten komen er binnen succesvolle transformaties steeds terug en wat kunnen toekomstige grensverleggers binnen de zorg hiervan leren? Ook geven we concrete handvatten om zelf aan de slag te gaan met transformatie.

Transformatie Twister
BeBright onderscheidt vier fasen in het transformatieproces: doorzoeken (monitoren van de huidige situatie), doorzien (een visie vormgeven en daaromheen experimenteren), doorzetten (succesvolle ontwikkelingen versnellen en de interne weerstand afbreken) en doorleven (normen en waarden verankeren en het ingezette pad verder optimaliseren). Idenburg: “Dit moet allereerst het bewustzijn in de zorginstelling creëren, dat er iets moet gaan veranderen. Door ermee aan de slag te gaan en successen te boeken zal de interne betrokkenheid toenemen. En door voorwaarden te creëren die terugval voorkomen en door procedures en processen verder te optimaliseren is zorgtransformatie geen eenmalig omslagpunt, maar juist een toekomstbestendige aanpak.”

Technologische ontwikkelingen kunnen hierbij ondersteuning bieden. Rond ziektepreventie en het leiden van een gezond leven (o.a. serious gaming), bij het consult (altijd in verbinding staan met je specialisten), tijdens het diagnosticeren (o.a. artificial intelligence), bij het behandelen en begeleiden (o.a. operatierobots) en rond het controleren en monitoren van patiënten (o.a. robotzorg). Maar ze zijn dus niet leidend. “Het draait om de transformatie van de zorgsector in het geheel, niet om de technologie die daarbij wordt toegepast. Technologie wordt gezien als een enabler van de zorgtransformatie”, aldus Idenburg.

AFAS Software en detacheerder FBD organiseren op 1 november het evenement ‘Dag van de gezonde zorg’. Een dag die in het teken staat van de uitdagingen waar de zorgsector tegenwoordig mee te maken heeft en welke oplossingen daarbij voor handen zijn. Philip J. Idenburg is één van de sprekers op dit event. Interesse? Kijk dan eens op deze pagina.